„Road to Valor”: Droga trudna, lecz nie nudna

Niezwykłe życie Gino Bartalego piórem Aili i Andresa McConnonów

O tym, że Gino Bartali wielkim kolarzem był, nie trzeba chyba nikogo przekonywać. Autorzy książki też nie zamierzają tego robić. Zamiast tego sugestywnie kreślą portret Włoch pierwszej połowy XX wieku i losów człowieka, który potrafił odnaleźć się w tych niełatwych czasach. Życie tej prawdopodobnie najbardziej filmowej postaci świata kolarskiego skupia bowiem jak w soczewce wszystkie ważne dla historii Włoch wydarzenia tamtego okresu. Razem z Bartalim obserwujemy przemiany polityczne, rozkwit faszyzmu, życie w czasie II wojny światowej oraz szarą i brutalną rzeczywistość powojenną.

Najpierw jednak przeniesiemy się do Toskanii, gdzie wychował się i dorastał mały Gino. Zobaczymy jak duży wpływ na jego osobowość miał dom rodzinny i wyniesiona stamtąd głęboka religijność. Będziemy obserwować walkę młodego chłopaka o zgodę rodziców na udział w prawdziwych wyścigach, a następnie walkę na trasach wyścigów amatorskich. Rok 1935 otworzy nowy rozdział w życiu Bartalego – przejdzie na zawodowstwo. Od tego czasu jego życie nabierze rozpędu, w którym wymieszają się zdarzenia wspaniałe z dramatycznymi. Pozna wielu wpływowych ludzi i znajdzie się w miejscach, o których wcześniej mógł jedynie marzyć. Dokona rzeczy, dzięki którym dziś posiada status legendy.

Książka nie zawiera wielu informacji stricte kolarskich. Na jej kartach próżno szukać wyników wyścigów i etapów. Historia rywalizacji z wielkim przeciwnikiem, Fausto Coppim, jest tu zarysowana jedynie na potrzeby umiejscowienia jej w szerszym kontekście społecznym i historycznym. Opisy batalii na trasach wyścigów ustępują miejsca fragmentom poświęconym nierównym walkom z przeciwnościami życia codziennego. Ważniejsze niż zdobywanie medali i pucharów jest tu zachowanie godności i nie poddanie się presji czasów i ludzi, przez których stały się one tak ciężkie. Najwięcej miejsca poświęcono dwóm prawdopodobnie najważniejszym wydarzeniom z publicznej kariery Bartalego: działalności w ruchu oporu w czasie II wojny (za którą pośmiertnie odznaczony został tytułem “Sprawiedliwego wśród Narodów Świata”) oraz Tour de France 1948. To drugie, poza aspektem sportowym i pokazaniem, że Il Vecchio wciąż ma w sobie siłę, posiada wymiar dużo głębszy i miało spory wpływ na niezwykle napiętą sytuację wewnętrzną w ojczyźnie zawodnika.

To raczej książka z serii „człowiek i jego czasy” niż typowa biografia kolarza. Czyta się ją jednym tchem, jak świetnie napisaną powieść. To dzieło o dobrym człowieku, dla którego całym światem były rower i rodzina i który potrafił dokonywać słusznych wyborów w trudnych latach. Bez wątpienia stanowi ewenement na kolarskim rynku wydawniczym – nie tylko dzięki swym walorom literackim, ale również dzięki głębokiemu zrozumieniu opisywanych czasów i bezbłędnemu połączeniu tematyki kolarskiej z szerszym spojrzeniem na historię i społeczeństwo włoskie XX wieku.

Road to Valor: A True Story of WWII Italy, the Nazis, and the Cyclist Who Inspired a Nation

liczba stron: 336
język: angielski
wydawca: Crown
rok wydania: 2012
format: okładka miękka, twarda, e-book