WADA nie odwoła się w sprawie Chrisa Froome’a

fot. Marco Alpozzi - LaPresse

Uwzględnienie odwodnienia w kalkulacjach oraz model pokazujący wadę testowania na salbutamol w trakcie Grand Touru podstawą oczyszczenia Chrisa Froome’a.

Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) nie będzie kwestionowała decyzji Międzynarodowej Unii Kolarskiej (UCI) o zamknięciu postępowania wobec Chrisa Froome’ (Team Sky).

WADA w wydanym komunikacie potwierdziła, że jej prawnicy nie będą odwoływali się do Trybunału Arbitrażowego ds. Sportu (CAS). UCI w poniedziałek ogłosiła, że sprawa pozytywnego testu antydopingowego Chrisa Froome’a z Vuelta a Espana (2017) została zamknięta i rozstrzygnięta na korzyść Brytyjczyka.

W grudniu media ujawniły, że przed Kolarską Fundacją Antydopingową (CADF) Froome tłumaczyć musi wynik niekorzystny analitycznie antydopingowego testu z Vuelta a Espana, tj. przekroczenie dozwolonego stężenia salbutamolu w próbce moczu. Pierwsze informacje mówiły o dwukrotnym przekroczeniu normy, acz ze względu na to, że salbutamol jest środkiem dozwolonym w pewnych granicach, jego wykrycie nie jest równoznaczne z zawieszeniem. Froome salbutamol stosował przez lata, lecząc nim objawy udokumentowanej astmy, a pozytywny test zmusił go i jego prawników do wyjaśnienia dlaczego limit został przekroczony.

W świetle opublikowanych przez Team Sky i UCI oświadczeń, a także wtorkowego raportu “The Times”, Froome miał przyjąć legalną dawkę salbutamolu, jednak jego organizm wydalić miał nie 2000 ng/ml a nieco ponad 1400 ng/ml, gdy w kalkulacji pod uwagę wzięto odwodnienie. To wciąż więcej niż dopuszczalne limity i dlatego próbka klasyfikowana była jako badanie mające niekorzystny wynik analityczny (AAF), czyli pozytywny.

Dla uściślenia dodać należy, że AAF nie musi stanowić złamania przepisów antydopingowych, jeśli zawodnik posiada wyłączenie dla celów terapeutycznych (TUE) na wykryty środek.

Po uważnej analizie faktów, Agencja akceptuje, że próbka Froome’a z 7 września, w której zidentyfikowano poziom zabronionej substancji – salbutamolu – wyższy niż decyzyjna wartość graniczna 1200 ng/ml, nie stanowi wyniku niekorzystnego analitycznie

– czytamy w oświadczeniu WADA.

W prostych słowach, przepisy stanowią, że limit wydalanego w moczu salbutamolu to 1000 nanogramów na mililitr. Według Kodeksu Antydopingowego WADA każdy wynik powyżej tego limitu jest wynikiem niekorzystnym analitycznie (AAF), chyba że sportowiec przez badanie farmakokinetyczne (CPKS) wykaże, że wartość ta pojawiła się mimo przyjęcia przepisowej dawki leku.

Dokument techniczny WADA opisujący procedury badania i raportowania przez laboratoria precyzuje jednak, że podczas badania w laboratorium przyjęty jest pewien bufor, tzw. decyzyjna wartość graniczna [stężenie stanowiące maksymalną dozwoloną połączoną niepewność, powyżej której należy ogłosić niekorzystny wynik analizy – przyp. red.]. Przepisy techniczne stanowią, że w przypadku salbutamolu ten bufor to 10% normy, a po przeliczeniu wraz z podanymi przez WADA wskaźnikami – 20%. To oznacza, że w przypadku, gdy w próbce moczu znajduje się od 1000 do 1200 ng/ml salbutamolu, test taki może zostać ujęty w raporcie laboratorium, ale nie stanowi wyniku niekorzystnego analitycznie.

Według oświadczenia ekipy Sky, Froome decyzyjną wartość graniczną przekroczył o 19%. To w świetle przepisów stanowi wynik niekorzystny analitycznie, acz różnica jest pięciokrotnie mniejsza od pierwotnie podanej.

Po powiadomieniu o możliwym wyniku niekorzystnym analitycznie, Froome przedstawił UCI wyjaśnienia poparte ekspertyzami, próbując wyjaśnić, że stężenie salbutamolu w jego próbce było skutkiem inhalacji dozwolonej dawki, tj. 1600 mikogramów w trakcie 24 godziny, ale nie przekraczającej 800 mikogramów w trakcie 12 godzin.

WADA swoją decyzję o nieapelowaniu od decyzji UCI oparła na czterech kluczowych stwierdzeniach, choć można sprowadzić je do jednego – wynik Froome’a był przypadkiem wyjątkowym, który nie stanowi wyniku niekorzystnego analitycznie, a co za tym idzie, nie jest złamanie zasad.

Opierając się na kilku czynnikach, które w sprawie Froome’a są wyjątkowe – w tym, w szczególności znacząco zwiększonej dawce w okresie poprzedzającym kontrolę, w połączeniu z udokumentowaną historią choroby oraz wykazaniem wahania w wydalaniu salbutamolu – WADA doszła do wniosku, iż wynik testu nie był niespójny z wziewnym przyjmowaniem salbutamolu w dozwolonej maksymalnej dawce

– napisano w oświadczeniu.

Agencja nie podała żadnych szczegółów, natomiast według brytyjskiego “The Times”, który jako pierwszy rozmawiał z Froomem, obrona Brytyjczyka skupiła się na pokazaniu błędów w modelu testowania. Prawnicy Froome’a mieli zademonstrować, że większość modeli rozkładu i wydalania salbutamolu skupiało się na zawodach rozgrywanych w jeden dzień, a nie na przestrzeni kilku tygodni. Sztab Froome’a przygotował modele, które pokazać miały, że osoba regularnie zażywająca salbutamol i testowana tak często jak Froome, ma spore szanse na zaliczenie fałszywie pozytywnego testu. Według dziennikarzy brytyjskiej gazety, UCI w odpowiedzi miała sama skonstruować podobne modele, które pokazały, że sztab Froome’a ma rację.

Co więcej, szef działu badań WADA, Oliver Rabin, w rozmowie z “Press Association Sport” stwierdził, że przypadki tego typu nie są tak rzadkie i wspomniał, że w Froome w trakcie Vuelty zmagał się także z niesprecyzowaną infekcją, która także mogła mieć wpływ na wynik testu.

WADA rozumie, że w rzadkich przypadkach, sportowcy mogą przekroczyć decyzyjną wartość graniczną (w wysokości 1200 nanogramów salbutamolu na mililitr moczu) bez przekroczenia maksymalnej dawki wziewnej. Dlatego też regulacje listy środków zabronionych pozwalają sportowcom, którzy przekroczyli decyzyjną wartość graniczną na udowodnienie, zwykle przez kontrolowane badanie farmakokinetyczne (CPKS), że wykryte stężenie jest możliwe przy przyjęciu dozwolonej dawki leku.

Innymi słowy, kolarz, w którego próbce wykryto ponad 1200 ng/ml salbutamolu, może w specjalnym teście wykazać, że mimo przyjęcia dozwolonej dawki, jego organizm wydalił większą niż dozwolona limitami ilość salbutamolu.

Tu, w przypadku Froome’a, wnioski WADA zaczynają sobie przeczyć, choć, w świetle rewelacji “The Times”, wskazanie luki w skuteczności testu na salbutamol mogło być kluczem do udanego rozstrzygnięcia sprawy dla kolarza Team Sky i zastąpić mogło test wymagany przez przepisy.

W przypadku Froome’a WADA rozumie, że CPKS nie jest praktycznie wykonalne, gdyż nie jest możliwym adekwatne zrekonstruowanie wyjątkowych warunków poprzedzających kontrolę z 7 września – choroby, długotrwałego stosowania lekarstwa, regularnego użycia salbutamolu w różnych dawkach w trakcie wymagającego kilka tygodni wyścigu. Po dokładnym przyjrzeniu się sprawie WADA stwierdziła zatem, iż:

1) wynik testu nie jest niezgodny z przyjęciem dozwolonej dawki salbutamolu;

2) wymagane w tej sytuacji badanie CPKS nie jest praktycznie wykonalne;

3) można uznać, że próbka to nie wynik niekorzystny analitycznie.

WADA uważa, że to właściwa i uczciwa decyzja w tej bardzo skomplikowanej sprawie.

Team Sky zapowiedział, że nie będzie podawał do wiadomości publicznej szczegółowych informacji na temat procesu, tłumacząc, że odpowiedzialność ta spoczywa na WADA oraz UCI.