Wyemitowany wczoraj przez stację “CBS” program nie przyniósł znaczącego zwrotu w sprawie dopingu technologicznego.
Dziennikarze amerykańskiej stacji przeprowadzili śledztwo na temat mechanicznego wspomagania w zawodowym peletonie. W programie “60 minutes” w centrum zainteresowania znalazł się Węgier Istavan Varjas, znany także jako Stefano. O tajemniczym wynalazcy głośno było od 2015 roku, gdy na łamach włoskiej prasy pojawiające się od lat plotki zamieniły się w bardziej konkretne ustalenia.
Dziennikarze “CBS” testowali wynalazki Varjasa i uzyskali od węgierskiego inżyniera potwierdzenie, że jego konstrukcje były używane przez zawodowych kolarzy. W programie nie padły nazwiska, a całość złożona była ze znanych już wcześniej poszlak i oskarżeń.
Doping mechaniczny na łamach kolarskiej prasy pojawił się w 2010 roku, gdy o stosowanie silniczka Davide Cassani oskarżył Fabiana Cancellarę. Szwajcar w 2010 roku wygrał Ronde van Vlaanderen i Paryż-Roubaix, a wideo zmontowane z udziałem byłego włoskiego zawodowca dowodzić ma, że nietypowe ruchy rąk Szwajcara wskazują na włączanie silniczka w kluczowych momentach wyścigu. Cancellara zaprzeczył oskarżeniom.
Temat powrócił w 2014 roku, gdy po kraksie na zjeździe dziwnie kręcił się rower Rydera Hesjedala. Oskarżenia o nielegalne wspomaganie zalały internet, choć pomysł zastosowania silniczka na zjeździe zdawał się nie mieć sensu, a dziwny ruch roweru po kraksie na normalnym rowerze zademonstrował kilka dni później Duńczyk Alex Rasmussen.
Temat technologicznego oszustwa wrócił w 2015 roku, kiedy w raporcie badającej doping w kolarstwie komisji (CIRC) pojawiły się sugestie, że w peletonie istnieją formy wspomagania inne niż tylko zabronione środki medyczne.
Zasilany baterią silniczek elektryczny znalazł się w centrum zainteresowania, po tym jak dziennikarze “La Gazzetta dello Sport” trafili na trop konstruktora takiego urządzenia. Okazało się, że konstrukcja znana jest od 1998 roku, a jej ukrycie jest możliwe przez zamontowanie w ramie lub sztycy roweru i połączenie z napędem. Za wynalazkiem stać miał tajemniczy wynalazca z Węgier, Istvan “Stefano” Varjas, który w 2015 roku publicznie przyznał, że w 1998 roku skonstruował silniczek i za 2 miliony dolarów dał anonimowemu nabywcy wyłączność, przez 10 lat obiecując milczenie i niepracowanie nad projektem.
Varjas w ostatnim czasie skonstruować miał nową formę technologicznego wspomagania – tym razem schowaną w tylnych kołach i opartą o pole elektromagnetyczne. Podobno niewykrywalny system, w karbonowych kołach mogący być zamontowany nawet bez wiedzy zawodnika, dodać może do 60 watów.
Jak dotąd jedynym przypadkiem wykrycia dopingu mechanicznego była sprawa młodzieżowej mistrzyni Europy w przełajach – Femke van den Driessche. Belgijska zawodniczka w boksie podczas mistrzostw świata w 2016 roku miała rower z zamontowanym osprzętem elektrycznym, a w wyniku śledztwa i postępowania otrzymała sześcioletnią dyskwalifikację i ukarana została grzywną i odebraniem mistrzostwa Starego Kontynentu.
Dziennikarze “CBS” w ramach przygotowania programu odwiedzili Varjasa, który podzielił się wiedzą na temat swojego wynalazku i potwierdził, opisywane dotychczas we włoskich gazetach historie o skonstruowaniu pierwszego silniczka w 1998 roku.
Jeśli cena jest dobra, czemu nie?
– odpowiedział na pytanie o możliwość sprzedaży swoich konstrukcji zawodowym kolarzom, zaprzeczając jednocześnie by sprzętem handlował obecnie.
Nie wiem. Jeśli dziadek przyszedł i kupił rower, a sprzęt potem znalazł się w rękach wnuka, który się ściga, to nie mój problem
– wyjaśnił, potwierdzając, że jego konstrukcje były stosowane przez zawodowych kolarzy.
Czas sprzedaży pierwszego zmotoryzowanego roweru zbiega się z początkiem ery Lance’a Armstronga. “Boss” pytany był o stosowanie mechanicznego wspomagania w 2016 roku.
Zwariowałeś? Ja wiem, że to jest teraz trendy, ale chyba oszalałeś!
– wypalił Teksańczyk w odpowiedzi na pytania w radiowym programie “Irish Off the Ball”.
“CBS” skontaktowało się także z Tylerem Hamiltonem, byłym drużynowym kolegą Armstronga, jednym z pierwszych, którzy publicznie przyznali się do stosowania dopingu i obciążyli gwiazdora. Hamilton przetestował wynalazek Varjasa, stwierdził, że wspomaganie może być różnicą między wygraną a przegraną, ale dodał, że w czasie ścigania się z Armstrongiem nigdy nie słyszał o użyciu moto-dopingu.
Varjas w programie “60 minutes” sugerował także, że w ostatnich trzech latach rowery z mechanicznym wspomaganiem zakupić mógł doktor Michele Ferrari – lekarz m.in. Lance’a Armstronga, guru dopingu krwi w latach 90. XX wieku i pierwszej dekadzie XXI stulecia. Ten z kolei, w rozmowie z “CBS”, miał stwierdzić, że nigdy nie kupował sprzętu Varjasa, ale jeden z rowerów testował.
fot. Jakub Zimoch/Rowery.org
W programie “60 minutes” wystąpił m.in. Jean-Pierre Verdy, dyrektor ds. testowania we Francuskiej Agencji Antydopingowej, który twierdził, że o stosowaniu silniczków powiedziano mu w 2014 roku. Francuz powtórzył swoje tezy z maja 2016 roku, gdy na łamach magazynu “Tour” mówił, że według jego źródeł podczas Tour de France 2015 z nielegalnego mechanicznego wspomagania korzystać mogło nawet 12 zawodników.
W sprawie wypowiadali się też Greg i Kathy LeMond, którzy w 2014 roku współpracowali z francuską policją i rozmawiali w 2015 roku z Varjasem. Ten przyjechał do Francji i współpracował z policją, mówiąc, że przed wyścigiem sprzedał rowery z zamontowanym osprzętem anonimowemu klientowi przez pośrednika. Sprzęt dostarczyć miał do magazynu we francuskim Beaulieu Sur Mer na Lazurowym Wybrzeżu. Napęd znajdować miał się w tylnych kołach i ważyć około 800 gramów.
Zważcie koła. Znajdziecie je, te koła są w peletonie
– wspomina w programie rozmowę Kathy LeMond.
Stacja “CBS” nie podała źródła, ale w programie padło stwierdzenie, że, według informacji francuskich władz, podczas Tour de France 2015 rowery zespołu Sky miały być cięższe niż pozostałych ekip, cięższe o około 800 gramów. Według dziennikarzy, UCI miała nie pozwolić na rozmontowanie rowerów brytyjskiej grupy i osobne zważenie kół, co chcieli zrobić Francuzi. Wersję tę potwierdzał wcześniej Verdy, wspominając, że UCI rowery jedynie ważyła.
fot. Kuba Zimoch / rowery.org
Kontrowersje wokół metody wykrywania zabronionego wspomagania toczyły się przez sezon 2016. Unia po początkowych sprawdzaniach rowerów na Tourze 2015 za pomocą wkładanej do ramy kamery zmieniła taktykę i stosować zaczęła detektor magnetyczny, połączony z aplikacją zamontowaną na tablecie. W sezonie 2016 kontrole obecne były na większości wyścigów – około 2000 przeprowadzono na Giro d’Italia, ponad 3000 podczas Tour de France, a sporo rowerów sprawdzono też na mniejszych wyścigach WorldTour i podczas imprez takich jak Giro Rosa.
Kolarzy sprawdzano też za pomocą kamer termowizyjnych, po tym jak francuscy dziennikarze dopatrzyli się nienaturalnych źródeł ciepła w rowerach używanych podczas wyścigów Strade Bianche i Settimana Coppi e Bartali 2016. Spór o to, która z metod jest lepsza, trwa.
Cały program dostępny jest online i można go obejrzeć tutaj.
Kevin Vauquelin drugim miejscem w La Fleche Wallonne 2024 osiągnął swój życiowy wynik w worldtourowym wyścigu.
W niedzielę kolarze i kolarki zakończą sezon wiosennych klasyków. Na ardeńskich wzgórzach czekają dwie bitwy o zwycięstwo w monumencie Liege-Bastogne-Liege.
Chris Harper bez groźnych obrażeń. Płacić, czy nie płacić? Oto jest pytanie. Wiadomości i wyniki z czwartku, 18 kwietnia.
Maxim van Gils zajął trzecie miejsce w jednej z najtrudniejszych edycji La Fleche Wallonne. Tym wynikiem Belg z Lotto Dstny…
Stephen Williams triumfował w Strzale Walońskiej i sięgnął po największy sukces dotychczasowej kariery.
Katarzyna Niewiadoma na szczycie Mur de Huy uniosła ręce w geście triumfu i wygrała z największymi rywalkami: Demi Vollering i…
